“Ben matematiği sevmiyorum,” “Matematik kafam yok,” “Sayıları görünce beynim duruyor.” Bu cümleler size de tanıdık geliyor mu? Eğer öyleyse, yalnız değilsiniz. Matematik kaygısı olarak bilinen bu durum, nüfusun yaklaşık %20’sini etkileyen, öğrenilmiş bir duygusal tepkidir.¹ Hatta bilimsel araştırmalar, yüksek matematik kaygısı yaşayan bireylerin zorlu bir problemle karşılaşmayı beklediklerinde, beyinlerindeki fiziksel acıyla ilişkili bölgelerin aktifleştiğini gösteriyor.² Yani hissettiğiniz o gerginlik ve rahatsızlık son derece gerçek.

Ancak bu durum bir kader değil. Stanford Üniversitesi’nden Prof. Jo Boaler gibi uzmanlar, “matematik insanı” diye doğuştan gelen bir özellik olmadığını, doğru yaklaşımlarla herkesin matematikte başarılı olabileceğini vurguluyor.⁵ Peki, yılların getirdiği bu korku duvarı nasıl yıkılır? Cevap, dev adımlarda değil, istikrarlı ve küçük adımlarda gizli:

günde sadece 20 dakika. Bu makale, mikro alışkanlıkların gücünü ve bilimsel öğrenme tekniklerini kullanarak sıfırdan bir matematik alışkanlığı inşa etmenin ve bu korkuyu tarihe gömmenin yol haritasını sunuyor.

Neden Sadece 20 Dakika? Mikro Alışkanlıkların Gücü

Büyük hedefler genellikle ezici gelir ve ertelemeye yol açar. “Bugün 3 saat matematik çalışacağım” demek, başlamayı zorlaştırır. Ancak “Sadece 20 dakika çalışacağım” demek, beynin direnç göstermeyeceği kadar küçük ve yönetilebilir bir hedeftir. İşte mikro alışkanlıkların ardındaki bilim:

• Sürtünmeyi Azaltır, Motivasyonu Artırır: 20 dakikalık bir görev, yoğun bir güne bile kolayca sığar. Bu küçük başarı, beynin dopamin salgılamasını sağlayarak bir sonraki gün için motivasyonunuzu artırır.
• Süreklilik Oluşturur: Başarının sırrı yoğunluk değil, tutarlılıktır. Her gün atılan küçük adımlar, zamanla birleşerek “bileşik etki” yaratır. Her gün %1’lik bir gelişim, bir yılın sonunda sizi bambaşka bir noktaya taşır.
• Alışkanlık Döngüsünü Tetikler: Alışkanlıklar üç adımdan oluşur: İpucu (örneğin, sabah kahvenizi içmek), Rutin (20 dakika matematik çalışmak) ve Ödül (bir konuyu anlamanın getirdiği tatmin hissi). 20 dakikalık bir rutin, bu döngüyü kırmadan başlatmak için mükemmel bir süredir.

Zihinsel Duvarları Yıkmak: “Matematik Kafam Yok” Miti ve Büyüme Odaklı Zihniyet

Matematik korkusunun temelinde, zekanın ve yeteneğin doğuştan geldiğine ve değiştirilemeyeceğine dair inanç olan “sabit zihniyet” yatar.⁶ Bu zihniyete sahip biri için her hata, yeteneksizliğinin bir kanıtıdır.

Bunun panzehiri ise “büyüme odaklı zihniyettir” (growth mindset).⁷ Bu zihniyet, yeteneklerin çaba ve doğru stratejilerle geliştirilebileceği inancına dayanır. Beynimizin yeni şeyler öğrendikçe fiziksel olarak yeni bağlantılar kurma yeteneği olan

nöroplastisite, bu fikrin bilimsel kanıtıdır.⁷

Büyüme Odaklı Zihniyet Geliştirmek İçin Pratik Adımlar:

• “Henüz” Kelimesinin Gücünü Kullanın: “Bu konuyu yapamıyorum” demek yerine, “Bu konuyu henüz yapamıyorum” deyin. Bu küçük ek, zihinsel bir kapıyı kapatmak yerine öğrenme sürecini açık tutar.⁹
• Süreci Övün, Sonucu Değil: “Çok zekisin” demek yerine, “Bu problemi çözmek için gösterdiğin çabayı ve denediğin farklı yolları takdir ediyorum” gibi ifadelere odaklanın. Bu, çabanın değerli olduğu mesajını verir.⁶
• Hataları Kucaklayın: Hataları bir başarısızlık olarak değil, beyninizin yeni bağlantılar kurduğunun ve öğrendiğinin bir kanıtı olarak görün.⁷

20 Dakikalık Matematik Seansınızı Nasıl Değerlendirirsiniz?

Verimli bir 20 dakika, 2 saatlik pasif bir dinlemeden daha değerlidir. İşte bu süreyi en etkili şekilde kullanmanın 3 adımı:

Adım 1: Konunuzu Seçin (Sıfırdan Başlangıç Noktaları)

Matematik birikimli bir derstir, bu yüzden temelleri sağlam atmak çok önemlidir.¹⁰ Nereden başlayacağınızı bilmiyorsanız, işte size bir başlangıç listesi:

• Temel Kavramlar: Rakamlar, sayılar, pozitif/negatif sayılar.
• Dört İşlem: Toplama, çıkarma, çarpma, bölme ve işlem önceliği.
• Rasyonel Sayılar: Kesirler ve ondalıklı sayılarla işlemler.
• Basit Denklemler: Harfli ifadeler ve birinci dereceden denklemlerin çözümü.

Bu konuları sistematik bir şekilde ve ücretsiz olarak öğrenmek için Khan Academy Türkçe gibi kaynaklar mükemmel bir başlangıç noktasıdır.

Adım 2: Pasif Değil, Aktif Öğrenin

Sadece konu anlatım videosu izlemek veya notları okumak pasif öğrenmedir. Beyin bu süreçte bilgiyi sadece alır ama işlemez.¹¹

Aktif öğrenme ise beyni bilgiyi geri çağırmaya, işlemeye ve uygulamaya zorlar.¹³ 20 dakikalık seansınızı aktif hale getirmek için:

• Feynman Tekniği: Konuyu çalıştıktan sonra, sanki 6 yaşındaki bir çocuğa anlatıyormuş gibi basit bir dille boş bir kağıda yazın veya sesli olarak anlatın. Takıldığınız noktalar, tam olarak anlamadığınız yerlerdir.¹⁵
• Aktif Geri Çağırma (Active Recall): Notlarınızı veya kitabı kapatın ve “Bu konuda ne öğrendim?” sorusuna cevap vermeye çalışın. 1-2 pratik soru çözmek de en etkili aktif geri çağırma yöntemlerindendir.¹⁷
• Boş Kağıt Tekniği (Blurting): Çalıştığınız konuyla ilgili aklınıza gelen her şeyi 5 dakika boyunca bir kağıda dökün. Bu, neyi ne kadar bildiğinizi görmenin en hızlı yoludur.¹⁸

Adım 3: Unutmayı Unutun (Aralıklı Tekrar)

Alman psikolog Hermann Ebbinghaus’un “Unutma Eğrisi”ne göre, öğrendiğimiz bilgilerin yaklaşık %70’ini ilk 24 saat içinde unuturuz.¹⁹ Bununla mücadele etmenin en etkili yolu

Aralıklı Tekrar (Spaced Repetition) yöntemidir.²¹ Bu yöntem, bir bilgiyi tam unutmak üzereyken tekrar etmeye dayanır. Günde 20 dakikalık çalışma rutini, bu tekniği doğal olarak uygular.

Pratik Uygulama: 20 dakikalık seansınızı 15 dakika yeni konu + 5 dakika bir önceki günün konusunu tekrar şeklinde ikiye bölün. Bu basit düzen, bilgilerin kısa süreli bellekten uzun süreli belleğe taşınmasına yardımcı olacaktır.²³

Örnek Bir Haftalık 20 Dakika Matematik Planı

Bu plan, sıfırdan başlayan birinin temel konuları nasıl ele alabileceğini göstermektedir.

Gün	20 Dakikalık Aktivite	Odaklanılan Konu
Pazartesi	20 dk: Konu öğrenme ve 2-3 alıştırma çözme	Tam Sayılarda Toplama/Çıkarma
Salı	5 dk: Dünkü konuyu tekrar + 15 dk: Yeni konu öğrenme	Çarpma/Bölme
Çarşamba	5 dk: Dünkü konuyu tekrar + 15 dk: Yeni konu öğrenme	İşlem Önceliği
Perşembe	10 dk: Çarpma/Bölme tekrarı + 10 dk: İşlem Önceliği alıştırmaları	Tekrar ve Pekiştirme
Cuma	20 dk: Feynman Tekniği ile Toplama/Çıkarma konusunu basitçe anlatma	Derinlemesine Anlama
Cumartesi	20 dk: Bu hafta öğrenilenlerle ilgili karışık 5-6 soru çözme	Pratik Yapma
Pazar	Dinlenme veya eğlenceli bir matematik oyunu	Motivasyon

Ücretsiz ve Erişilebilir Kaynaklar

Bu yolculukta pahalı kaynaklara ihtiyacınız yok. İşte size yol gösterecek en iyi ücretsiz platformlardan bazıları:

• Khan Academy Türkçe: Sıfırdan başlayarak üniversite seviyesine kadar tüm matematik konularını, alıştırmaları ve videoları tamamen ücretsiz sunan, dünyanın en büyük öğrenme platformudur.
• YouTube Kanalları: “Sıfırdan başlayanlar için” konseptiyle ders anlatan Rehber Matematik ve Bıyıklı Matematik gibi kanallar, anlaşılır ve samimi anlatımlarıyla öne çıkmaktadır.
• Uygulamalar ve Web Siteleri: Matific gibi platformlar matematiği oyunlaştırarak öğretirken, That Quiz gibi siteler belirli konularda kendinizi test etmenizi sağlar.

Sonuç: Matematikle Barışmak Bir Alışkanlık Meselesidir

Matematik korkusu aşılamaz bir engel değildir. Onu yenmenin yolu, saatler süren bunaltıcı çalışmalardan değil, her gün atılan küçük, kararlı ve akıllıca adımlardan geçer. Günde sadece 20 dakikanızı ayırarak;

• Mikro alışkanlıkların gücüyle ertelemeyi yenebilir,
• Büyüme odaklı zihniyetle “yapamam” inancını kırabilir,
• Aktif öğrenme teknikleriyle bilgiyi kalıcı hale getirebilirsiniz.

Bu bir sprint değil, bir maraton. Hedefiniz bir gecede matematik dehası olmak değil, her gün bir önceki günden biraz daha fazlasını anlamak ve kendinize olan güveninizi yeniden inşa etmektir. Bugün o 20 dakikayı ayırarak, matematikle barışık bir geleceğe doğru ilk adımı atın.

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

Günde 20 dakika matematik öğrenmek için gerçekten yeterli mi?

Evet, özellikle bir alışkanlık oluşturmak, temel eksikleri kapatmak ve özgüven kazanmak için kesinlikle yeterlidir. Buradaki anahtar kelime tutarlılıktır. Her gün düzenli olarak yapılan 20 dakikalık çalışma, haftada bir yapılan 3 saatlik çalışmadan çok daha etkilidir. Zamanla, kendinize olan güveniniz arttıkça bu süreyi doğal olarak artırmak isteyebilirsiniz.

Hangi konudan başlayacağıma nasıl karar verebilirim?

Eğer “sıfırdan” başlıyorsanız, en temelden başlamak en doğrusudur. Dört işlem, tam sayılar, rasyonel sayılar ve basit denklemler gibi konuları önceliklendirin. Khan Academy Türkçe’nin “Temel Matematik” veya “Aritmetik” gibi bölümleri, size adım adım ilerleyen yapılandırılmış bir müfredat sunar.

Bir gün çalışmayı kaçırırsam ne yapmalıyım?

Hiç sorun değil. Amaç mükemmellik değil, sürekliliktir. Bir günü kaçırmak, tüm ilerlemenizi sıfırlamaz. Önemli olan, ertesi gün kaldığınız yerden devam etmektir. Bir günlük bir aksaklığın tüm motivasyonunuzu kırmasına izin vermeyin.

Matematik kaygım çok yüksek, bu yöntem yine de işe yarar mı?

Kesinlikle. Bu yöntem, özellikle yüksek kaygı yaşayanlar için tasarlanmıştır. 20 dakikalık kısa süre, üzerinizdeki “başarmak zorundayım” baskısını azaltır. Küçük, yönetilebilir hedeflerle her gün küçük başarılar elde etmek, kaygıyı azaltmanın ve özgüveni yavaş yavaş yeniden inşa etmenin en bilimsel ve etkili yoludur.²⁴

Alıntılanan çalışmalar

1. Matematik Kaygısı – İnsanlar Matematik Konusunda Neden Endişeli? – Kişisel Gelişim, erişim tarihi Eylül 12, 2025, https://www.kisiselgelisim.com/matematik-kaygisi-insanlar-matematik-konusunda-neden-bu-kadar-endiseli/
2. Matematik Gerçekten Acıtıyor! | Psikoloji İstanbul – Gelişim ve Değişim için Güvenli Bir Yer, erişim tarihi Eylül 12, 2025, https://psikolojistanbul.com/makaleler/matematik-gercekten-acitiyor/cocuk-ve-ergen
3. The effect of math anxiety on the numerical brain – Science of learning portal, erişim tarihi Eylül 12, 2025, https://solportal.ibe-unesco.org/articles/the-effect-of-math-anxiety-on-the-numerical-brain/
4. Spotlight on math anxiety – PMC, erişim tarihi Eylül 12, 2025, https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC6087017/
5. Matematik kaygısı nedir ve nasıl yenilir? – Zeka Madeni, erişim tarihi Eylül 12, 2025, https://zekamadeni.com/blog/matematik-kaygisi-nedir-ve-nasil-yenilir
6. Büyümek Zorundayız: Growth Mindset ile Sürekli Gelişim, erişim tarihi Eylül 12, 2025, https://www.pargem.com.tr/tr-TR/buyumek-zorundayiz-growth-mindset-ile-surekli-gelisim/170/162/
7. The Power of a Growth Mindset in Math Achievement – Edublox Online Tutor, erişim tarihi Eylül 12, 2025, https://www.edubloxtutor.com/the-power-of-a-growth-mindset-in-math-achievement/
8. Growth Mindset in Math – YouTube, erişim tarihi Eylül 12, 2025, https://www.youtube.com/watch?v=3OdvMpegt7Q
9. Gelişim Odaklı Zihniyeti (Growth Mindset) Hayatınıza Dahil Etmek İçin 5 Pratik Adım, erişim tarihi Eylül 12, 2025, https://www.rupucollective.com/blog/geli%C5%9Fimodakl%C4%B1zihniyeti-growthmindset-hayat%C4%B1n%C4%B1zadahiletmeki%CC%87%C3%A7in5pratikad%C4%B1m
10. Sınıfta Matematik Kaygısını Nasıl Azaltılır? | Türkiye Eğitim Kampüsü – bilim şenliği, erişim tarihi Eylül 12, 2025, https://www.bilimsenligi.com/sinifta-matematik-kaygisini-nasil-azaltilir.html/
11. AKTİF ÖĞRENME – ACTIVE LEARNING – Doç. Dr. Mehmet ARSLAN – DergiPark, erişim tarihi Eylül 12, 2025, https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/16579
12. Aktif ve pasif öğrenme nedir? | by Burak Tamaç, Ph.D. | Medium, erişim tarihi Eylül 12, 2025, https://buraktamac.medium.com/aktif-ve-pasif-%C3%B6%C4%9Frenme-morgan-housel-f090c4dbf7bf
13. Aktif Öğrenme Yöntemlerinin Faydaları ve Uygulamaları – Enocta, erişim tarihi Eylül 12, 2025, https://www.enocta.com/blog/aktif-ogrenme-yontemlerinin-faydalari-ve-uygulamalari
14. AKTİF ÖĞRENME NEDİR | Uzm.Uğur KAYA, erişim tarihi Eylül 12, 2025, https://www.antalyaozelegitim.com/blog/ogrenme-problemleri/aktif-ogrenme-nedir.html
15. Verimli Ders Çalışma Teknikleri – TRABZON / YOMRA – Merkez Ortaokulu, erişim tarihi Eylül 12, 2025, https://yomramerkezortaokulu.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/61/13/743233/dosyalar/2025_02/17121802_verimliderscalismateknikleri.pdf?CHK=994824e12c21e020a280b34af15d164f
16. FEYNMAN TEKNİĞİ İLE ETKİLİ, KALICI VE KOLAY ÖĞREN, erişim tarihi Eylül 12, 2025, https://ikhal.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/34/14/300422/dosyalar/2020_06/11101042_Feynman_TekniYi_1.pdf
17. 7 Practical Ways to Apply Active Recall When Studying | Goodnotes Blog, erişim tarihi Eylül 12, 2025, https://www.goodnotes.com/blog/active-recall-studying
18. What is active recall? The best study method explained (and how to use it) – Exams and Revision | Birmingham City University, erişim tarihi Eylül 12, 2025, https://www.bcu.ac.uk/exams-and-revision/best-ways-to-revise/active-recall
19. Unutma Eğrisi: Bilgiyi Kalıcı Hale Getirmek İçin Stratejiler – Derskoçum, erişim tarihi Eylül 12, 2025, https://derskocum.com/blog/unutma-egrisi-bilgiyi-kalici-hale-getirmek-i-cin-stratejiler
20. Hafızamız Bir Bilgiyi Ne Zaman ve Nasıl Unutur? – Puan Eğitim, erişim tarihi Eylül 12, 2025, https://puanegitim.com/hafizamiz-bir-bilgiyi-ne-zaman-ve-nasil-unutur
21. Aralıklı Tekrar Tekniği Nedir? – Boğaziçi Enstitüsü, erişim tarihi Eylül 12, 2025, https://boenstitu.com/blog/aralikli-tekrar-teknigi-nedir
22. Yöntem ve Teknikler – Şakran Hedef, erişim tarihi Eylül 12, 2025, https://ozelsakranhedef.com/yontemteknik/
23. Aralıklı Tekrar Yöntemi Nedir? Nasıl Uygulanır? – Üsküdar Üniversitesi, erişim tarihi Eylül 12, 2025, https://sks.uskudar.edu.tr/aralikli-tekrar-yontemi-nedir-nasil-uygulanir
24. How to Overcome Math Anxiety – Weber State University, erişim tarihi Eylül 12, 2025, https://www.weber.edu/wsuimages/vetsupwardbound/studyskills/overcomemathanxiety.pdf

---

İhtiyacın olan motivasyon için buraya tıkla.